Zmiany wprowadzane od 1 września 2012 r. w kształceniu zawodowym nie
dotyczą zasad prowadzenia
praktycznej nauki zawodu w szkołach prowadzących
kształcenie zawodowe. W dalszym ciągu obowiązuje w tym zakresie
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r.
w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626), które
wskazuje 2 formy realizacji praktycznej nauki zawodu (zajęcia praktyczne
i praktyka zawodowa), nie przesądza jednak, w jakim typie szkoły będą
one realizowane. Przyporządkowania danej formy praktycznej nauki zawodu do
określonego typu szkoły należy poszukiwać zatem na gruncie m.in. przepisów
w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych oraz
przepisów w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach.
Z analizy przepisów określających ramowe plany nauczania dla czteroletniego
technikum oraz dla zasadniczej szkoły zawodowej należy wnioskować, iż od 2002
roku praktyczną naukę zawodu w formie praktyki zawodowej realizuje się
w technikum, zaś w formie zajęć praktycznych w zasadniczej
szkole zawodowej. W ramowych planach nauczania, określonych
w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12
lutego 2002 r., dla czteroletniego technikum nie przewidziano bowiem zajęć
praktycznych, tak jak dla zasadniczej szkoły zawodowej nie przewidziano
praktyki zawodowej.
Niezależnie od przedstawionego powyżej obowiązującego obecnie stanu
prawnego, w niektórych technikach kształcących w zawodach
stanowiących kontynuację zawodów nauczanych w zasadniczej szkole zawodowej
(np. wiertacz i technik wiertnik, mechatronik i technik mechatronik)
realizowane są obecnie programy nauczania przewidujące prowadzenie praktycznej
nauki zawodu zarówno w formie praktyki zawodowej, jak i w formie
zajęć praktycznych, ponieważ – zdaniem ekspertów – wymaga tego specyfika
kształcenia w danym zawodzie. Realizowanie takich programów nauczania
należy uznać za dopuszczalne także na gruncie nowej podstawy programowej
kształcenia w zawodach oraz nowych ramowych planów nauczania w szkołach
publicznych, ponieważ w przepisach tych nie ustanowiono zakazu
organizowania praktycznej nauki zawodu w technikum również w formie
zajęć praktycznych, poza obowiązkowym wymiarem praktyki zawodowej. Nazwa
przedmiotu realizowanego w formie zajęć praktycznych powinna
odzwierciedlać zakres umiejętności nabywanych podczas tych zajęć.
Rozstrzygnięcie takie jest spójne z § 4 ust. 6 rozporządzenia Ministra
Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej
nauki zawodu, który stanowi, iż zakres wiadomości i umiejętności
nabywanych przez uczniów w trakcie odbywania praktycznej nauki zawodu, tj.
na zajęciach praktycznych i praktykach zawodowych, określa program
nauczania dla danego zawodu dopuszczony do użytku w danej szkole przez
dyrektora szkoły, a także z § 8 ramowego statutu publicznego
technikum, w myśl którego statut technikum określa szczegółową organizację
praktycznej nauki zawodu, z uwzględnieniem odrębnych przepisów.
Zgodnie z ramowym planem nauczania dla zasadniczej szkoły zawodowej,
określonym w załączniku Nr 13 do rozporządzenia Ministra Edukacji
Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w brzmieniu
obowiązującym do dnia 31 sierpnia 2003 r., w ramach puli godzin
przeznaczonych na kształcenie zawodowe według programu nauczania dla zawodu
dyrektor szkoły dokonywał podziału godzin przedmiotów zawodowych teoretycznych
i zajęć praktycznych lub modułów, określonych w programie nauczania
dla danego zawodu. Przepis ten został znowelizowany z dniem 1 września
2004 r. przez § 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej
i Sportu z dnia 26 lutego 2004 r. zmieniającego rozporządzenie
w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. Nr
43, poz. 393) w taki sposób, iż od 1 września 2004 r. do chwili obecnej w ramach
puli godzin przeznaczonych na kształcenie zawodowe w danym zawodzie
dyrektor szkoły dokonuje podziału godzin na kształcenie teoretyczne
i kształcenie praktyczne. Z dniem 1 września 2008 r. na mocy
rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 kwietnia 2008 r.
zmieniającego rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania
w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 72, poz. 420) wprowadzono w tym
zakresie zastrzeżenie, iż wymiar godzin przeznaczonych na kształcenie
praktyczne w zasadniczej szkole zawodowej nie może wynosić mniej niż 60 %
godzin przewidzianych na kształcenie zawodowe. Nowy ramowy plan nauczania dla
zasadniczej szkoły zawodowej wdrażany z dniem 1 września 2012 r. nie
wprowadza w tym zakresie istotnych zmian, z tym, że minimalny
godzinowy wymiar kształcenia praktycznego określono wprost
w rozporządzeniu (970 godzin w trzyletnim okresie nauczania),
z zachowaniem zasady, iż udział kształcenia praktycznego
w kształceniu zawodowym ogółem jest nie niższy, niż 60%.
|